Επιχειρηματικότητα, πανδημία και ανάκαμψη

Η διασωλήνωση είναι ένα φαινόμενο της εποχής που δεν αφορά μόνο ανθρώπους αλλά και ολόκληρους οργανισμούς, και μερικούς άλλοτε πανίσχυρους.

Η οικονομική κρίση του 2010 ήταν ένα πρώτο χαστούκι, μία δοκιμασία αντοχής, μία βίαιη αναπροσαρμογή των πάντων, ένα crash test άνευ προηγουμένου.

Η κρίση της πανδημίας του 2020 έχει παρόμοια συμπεριφορά αποτελέσματος με αυτήν του ’10 αλλά σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα.

-         Η κρίση του ’10 εδραιώθηκε σε δύο χρόνια, η κρίση του ’20 σε 4 μήνες

-         Η κρίση του ’10 αντιμετωπίσθηκε σε 4 χρόνια, η κρίση του ’20 σε 10 μήνες

-         Η κρίση του ’10 κράτησε 10 χρόνια, η κρίση του ’20, μάλλον όχι

-         Η κρίση του ’10 επηρέασε τις συνήθειες μας, η κρίση του ’20 επίσης

-         Η κρίση του ’10 δίχασε τους ανθρώπους, η κρίση του ’20 επίσης

Η συγκρισιμότητα των δύο εποχών σηκώνει πολύ συζήτηση, αλλά και εκείνο που θέλω να αναδείξω είναι η αλλαγή των ταχυτήτων μεταξύ των δύο εποχών.

Το επιχειρηματικό ρίσκο, οι βασικοί του παράγοντες, και πως ελαχιστοποιείται είναι τα ερωτήματα που βασανίζουν σήμερα την πλειονότητα των στελεχών των επιχειρήσεων, και των οργανισμών στην Ελλάδα και όχι μόνο.

Επιχειρηματικό ρίσκο υπήρχε πάντα, και θα υπάρχει πάντα, πόσο μάλλον την σημερινή εποχή που χαρακτηρίζεται από δύο αντίρροπα συναισθήματα, που επίσης μεταβάλλονται καθημερινά, ανάλογα με τις ειδήσεις των 8:00.

1.     Από την ανασφάλεια της εξέλιξης της πανδημίας, μια πανδημία που είναι ακόμα εδώ και φαίνεται ότι δεν θα παραιτηθεί τόσο εύκολα αλλά και

2.     από την συγκρατημένη αισιοδοξία της αναμενόμενης ανάκαμψης για την επόμενη μέρα. Μία ανάκαμψη που θα εξαρτηθεί, κυρίως από την αύξηση του τουρισμού, τις αναμενόμενες επενδύσεις και την εισροή κεφαλαίων από την Ευρωπαϊκή Ένωση υπό την μορφή επιδοτήσεων της ανάκαμψης της οικονομίας. Όλα αυτά ισχύουν, αλλά όχι υποχρεωτικά με την σειρά που τα αναφέρω.

Όλα αυτά βέβαια γίνονται υπό την σκιά του αυξανόμενου κόστους της ενέργειας η οποία  παρασύρει ανατιμήσεις σχεδόν στα πάντα στην αγορά.

Καταλήγουμε λοιπόν σε ένα κοκτέιλ επικίνδυνου και σύνθετου περιβάλλοντος για την επιχειρηματικότητα το οποίο  κρύβει αρκετές απειλές αλλά παράλληλα, όπως πάντα, και μερικές ευκαιρίες.

Και αν βάλουμε και την επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην εξίσωση, φοβάμαι, το κοκτέιλ είναι εκρηκτικό, η διαδρομή αχαρτογράφητη, το σταυρόλεξο για πολύ δυνατούς λύτες.

Αλλά …

“Δεν υπάρχει μεγαλύτερο ρίσκο, από το να μην πάρεις κανένα”, είπε κάποιος και μάλλον δίκιο είχε. Το ζήτημα δεν είναι αν θα υπάρχει ρίσκο, το ζήτημα είναι το πόσο ελεγχόμενο θα είναι.

Οι αλλαγές γύρω μας είναι γρήγορες και αυτό είναι το πρόβλημα.

Αντίθετα από την γνωστή ρήση “όλα τριγύρω αλλάζουνε και όλα τα ίδια μένουν” στην δική μας περίπτωση δεν ισχύει αυτό.

Η ταχύτητα που αλλάζουν όλα γύρω μας, και η αδυναμία προσαρμογής επιχειρήσεων και οργανισμών στα καινούρια δεδομένα, είναι και ο μεγαλύτερος κίνδυνος και ίσως ο πιο σοβαρός παράγοντας επιχειρηματικού ρίσκου σήμερα.

Από την παύση εργασιών, λόγω πανδημίας, μέχρι την επανεκκίνηση της οικονομίας, θα είναι μερικοί μήνες διαφορά, αλλά και τεράστια τα κόστη που εμπλέκονται για την επανεκκίνηση και μόνο.

Οι οικονομίες κλίμακος, που είχαν δημιουργηθεί από τις παραγωγές κυρίως, αλλά και από τις μεταφορές προϊόντων, λόγω των διαχειριζόμενων όγκων, εξανεμίστηκαν εν μία νυκτί, και ξαναχτίζονται από την αρχή, έχοντας βέβαια την πρότερη εμπειρία σαν παράγοντα επιτάχυνσης.

-         Οι συνήθειες των καταναλωτών αλλάζουν σε μικρά χρονικά διαστήματα,

-         Οι διαχειριζόμενοι όγκοι και αξίες μεταβάλλονται απότομα,

-         οι απαιτήσεις των συστημάτων μεγαλώνουν αλλά και

-         οι δυνατότητες της τεχνολογίας ακολουθούν επίσης έναν ξέφρενο ρυθμό.

Η γνώση, η ικανότητα και η δυνατότητα ενός οργανισμού να προσαρμόζεται γρήγορα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος, είναι πλέον αναγκαιότητες.

Ας θεωρήσουμε την ικανότητα και την δυνατότητα των οργανισμών δεδομένες, για την οικονομία της συζήτησης, και ας επικεντρωθούμε στην γνώση που είναι και η πρώτη αναγκαιότητα.

“Αν δεν ξέρεις που είσαι και που θες περίπου να πας, δεν θα φτάσεις ποτέ, αλλά και να το κάνεις, δεν θα το μάθεις ποτέ.” Είχε πει σαρκαστικά ο William Deming, πριν από πολλά χρόνια, και μάλλον επιβεβαιώθηκε.

Η ολοκληρωμένη πληροφόρηση της τρέχουσας κατάστασης, και η παρακολούθηση της εξέλιξης των οικονομικών στοιχείων ενός οργανισμού είναι πιο αναγκαία τώρα από ποτέ.

Η επιλογή και αξιολόγηση της κατάλληλης οργανωτικής δομής, ίσως είναι και η πιο σοβαρή διαδικασία γιατί στο τέλος της ημέρας οι άνθρωποι σχεδιάζουν, οργανώνουν και υλοποιούν τις δουλειές.

Η επιλογή των σωστών εμπορικών πολιτικών και πρακτικών, από έναν οργανισμό, εξασφαλίζει τις ελάχιστες απαιτούμενες κερδοφορίες και ρευστότητες, μειώνει το επιχειρηματικό του ρίσκο και βελτιώνει την διαπραγματευτική του θέση στην αγορά.

Οι διοικητικές αποφάσεις πρέπει να είναι γρήγορες, ψύχραιμες,  γενναίες, αλλά και τεκμηριωμένες ταυτόχρονα.

Οι αποφάσεις που θα βασίζονται μόνο στην αίσθηση που έχουμε για τη δουλειά και στο ένστικτό μας θα είναι ανεπαρκής, θα τολμούσα να πω επικίνδυνες, και μόνο από τύχη θα καταλήγουν στα σωστά αποτελέσματα.

Τα πληροφοριακά συστήματα της οικονομικής διοίκησης ενός οργανισμού πρέπει να αποτελούνται από τρείς δομές, αξιόπιστες και σχετικά εναρμονισμένες μεταξύ τους.

1.     Η εξέλιξη των πεπραγμένων, τουλάχιστον σε μηνιαία βάση, με τα Αποτελέσματα χρήσης, τους Ισολογισμούς, τις ταμιακές ροές, και τους σχετικούς οικονομικούς δείκτες υπό τακτική παρακολούθηση.

2.     Η παρακολούθηση του προϋπολογισμού, και η αιτιολόγηση των αποκλίσεων, θετικών και αρνητικών και λύσεις για την επόμενη μέρα. Και μην ξεχνάτε τον “νόμο” της αγοράς που λέει ότι η έλλειψη αιτιολογίας των αποκλίσεων από τον σχεδιασμό θα συντηρήσει τις αρνητικές αποκλίσεις και θα εξαφανίσει τις θετικές.

3.     Οι βραχυπρόθεσμες προβλέψεις των αποτελεσμάτων, και οι ευαισθησίες των επιχειρηματικών δράσεων, κάποτε ήταν πολυτέλεια, σήμερα είναι αναγκαιότητα. 

Προβλέποντας με σοβαρότητα, και επηρεάζοντας με τις σωστές αποφάσεις, τα μελλοντικά του αποτελέσματα και τις ταμιακές του ροές, ένας οργανισμός εξασφαλίζει την αξιοπιστία του απέναντι στους μετόχους, στους εργαζόμενους αλλά και όλους τους πιστωτές, διασφαλίζοντας έτσι την απαραίτητη ρευστότητα για την ομαλή λειτουργία των δραστηριοτήτων του.

Η σημερινή επιχειρηματικότητα πρέπει να αντιμετωπίσει συντεταγμένα και με σοβαρότητα τις προκλήσεις ενός σύνθετου περιβάλλοντος που εκτός των άλλων είναι και ταχέως μεταβαλλόμενο.

Είναι παράξενες οι εποχές και δεν συγχωρούν λάθη. Ο διάβολος πλέον κρύβεται στις λεπτομέρειες και αυτές είναι που θα κάνουν και την διαφορά.