Τα χρέη της υγείας και ο “ασθενέστερος” λαός του κόσμου.

Δημοσιεύθηκε στο www.healthweb.gr

Ένα από τα αποτελέσματα της κρίσης του δημοσιονομικού χρέους που άρχισε το 2010, ήταν να μπουν στο μικροσκόπιο τομείς της κοινωνίας και να επανεξετασθούν λεπτομερώς.

Ο κλάδος της υγείας είναι ίσως ο πιο ευαίσθητος τομέας της κοινωνίας γιατί πολύ απλά είναι υπεύθυνος για την επιβίωση, την ευτυχία και την μακροζωία των πολιτών. Είναι ίσως ο πιο σημαντικός κλάδος για την βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και σαν τέτοιος ήταν πάντα στο επίκεντρο του πολιτικού ανταγωνισμού και της διαπραγμάτευσης με τον πολίτη.

Ο συνολικός κλάδος της υγείας υπήρξε αντικείμενο λαϊκισμού και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επιβάρυνση του δημοσίου χρέους. Για πολλούς ήταν και η πιο σκοτεινή και βεβαρυμμένη παράμετρος αλλά αυτό θα αποδειχθεί όταν αποσαφηνιστεί και το πραγματικό κόστος των υπολοίπων κλάδων της οικονομίας.

Η συνολική δαπάνη για την υγεία ορίζεται από την φαρμακευτική δαπάνη, την συντήρηση εξοπλισμών, τις προμήθειες των νοσοκομείων, τα νοσήλια και τις ιατρικές υπηρεσίες.

Οι πηγές χρηματοδότησης είναι ο κρατικός προϋπολογισμός, η κοινωνική ασφάλιση, που ως συνήθως ελλειμματική επιδοτείται από τον πρώτο και οι ιδιωτικές πληρωμές από το διαθέσιμο ατομικό εισόδημα ή την ιδιωτική ασφάλιση.

Το σημείο σύγκρισης είναι οι υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ και αν δούμε τα επίσημα στοιχεία θα καταλήξουμε ότι μέχρι περίπου το 1980 υπολειπόμαστε του μέσου όρου της δαπάνης των υπολοίπων χωρών. Όμως μετά το 1980 παρατηρείται μια δυσανάλογη αύξηση των δαπανών σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες αλλά και με το ΑΕΠ της χώρας χωρίς αυτή πραγματικά να συνοδεύεται με την αντίστοιχη βελτίωση των υπηρεσιών της υγείας.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, αυξήθηκε σημαντικά και η συμμετοχή του κρατικού προϋπολογισμού στην συνολική δαπάνη.

Ένα μέρος της αύξησης της δαπάνης δικαιολογείται από την αύξηση του μέσου όρου ζωής, την έλλειψη προσοχής σε διατροφικές συνήθειες, την αυξημένη κατανάλωση καπνού και αλκοόλ καθώς και την αύξηση της πίεσης και των αρνητικών συνθηκών στα επαγγελματικά περιβάλλοντα.

Αλλά είναι προφανές, λόγω της εξέλιξης των αριθμών, ότι η αύξηση της δαπάνης προέρχεται από μία σιωπηλή συνομωσία κράτους και ιδιωτών με στόχο τις επιμέρους κερδοφορίες και την αντίστοιχη και αναπόφευκτη επιβάρυνση του δημόσιου χρέους.

Δηλαδή το κράτος θα ήταν ο πάροχος του κοινωνικού κράτους και οι ιδιώτες θα ήταν οι οικονομικά κερδισμένοι. Και έτσι “όλοι” ήταν ευχαριστημένοι.

Και για να είμαι πιο σαφής, η “κερδοφορία” του κράτους είχε να κάνει με την ικανοποίηση του πελατειακού συστήματος που ήθελε την υπερβολική αύξηση του “κοινωνικού” κράτους και παράλληλα και την βελτίωση της δημοτικότητας των εκάστοτε κυβερνόντων. Το ευαίσθητο ζήτημα της δημόσιας υγείας αλλά και η έννοια του κοινωνικού κράτους έγιναν αντικείμενο εκμετάλλευσης των επιτήδειων πολιτικάντηδων όλων των εποχών με προφανή σκοπό την προσέλευση ψηφοφόρων.

Η κερδοφορία των ιδιωτών είχε να κάνει με την υπερβολική και δυσανάλογη αύξηση της κατανάλωσης του φαρμάκου (2000 – 2009: 385%) και των τιμών των ιατρικών υπηρεσιών σε αυτήν την περίοδο.

Η κατά κεφαλήν κατανάλωση φαρμάκων έφτασε να είναι 3 και 4 φορές περισσότερη από τις πλουσιότερες ευρωπαϊκές χώρες και οι κατά κεφαλήν δεχόμενες ιατρικές υπηρεσίες περίπου το ίδιο.

Από την στατιστική, είμαστε ο πιο “φιλάσθενος” λαός της Ευρώπης που παρόλα αυτά έχει και τον μεγαλύτερο μέσο όρο ζωής. Η μακροζωία των Ελλήνων θα μπορούσε θεωρητικά να είναι και αποτέλεσμα της αυξημένης δαπάνης, ή και το ανάποδο αλλά δεν είναι η περίπτωση.

Η επί σειρά ετών υπερχρέωση των ασφαλιστικών ταμείων και η επιδότηση τους από τον κρατικό προϋπολογισμό, σε συνδυασμό με την σημαντική φοροδιαφυγή του κλάδου ήταν τελικά μια σημαντική παράμετρος της διόγκωσης του δημόσιου χρέους.